Што значи родово засновано насилство?

Серија текстови од м-р Радојка Наумовска, член на ИО на ДОМ посветени на подигнување на свеста против родово базираното насилство.

shto znachi rodovo zasnovano nasilstvo
Што значи родово засновано насилство?

Родово засновано насилство е насилство кое се заснова на родови разлики, односно на предрасуди за поседување моќ и контрола на едниот пол или род над другиот. Таа е претставена, па дури и нормализирана во патријархалните општества, бидејќи децата се воспитуваат со различни вредности и начини на обработка на емоциите во зависност од тоа дали се машки или женски. Не постои сеопфатен развој на емоционалната писменост, но емоциите се означени по пол и соодветно дозволени или забранети за обработка и изразување.

Така, имаме случај на момчињата уште од мали нозе да им се забранува да чувствуваат страв, тага, беспомошност, срам, вина и други слични емоции кои се означени како првенствено женски во такво општество. Секогаш кога машкото дете почнува да покажува некои од овие емоции, добива повратна информација дека таква емоција не е дозволена – да престане да плаче како некоја пичка/тетка/девојче/мама и да ја замени таа емоција со лутина и агресија, да фрли нешто или удри некого и слично.

Од друга страна, девојките се научени да не изразуваат фрустрација и да не покажуваат гнев и бес – односно не смеат да изразуваат достигнување на границата на трпение. Кога женските деца ќе се налутат и ќе покажат гнев и агресивност им велат дека си ја уништуваат убавината, дека не се слатки и допадливи и дека е грдо да се однесуваат како момчиња. И што е најболно, им се кажува дека никој нема да ги сака – како пријател или партнер – ако покажат такви емоции. Подоцна, насилникот ги користи истите реченици и предупредувања кои жртвата не ги препознава како проблематични затоа што ги слуша – и секогаш.

Дополнително, позиционирањето на жените и мажите во општеството за време на растењето и зрелоста исто така се прави различно и се заснова на пол. Жената се оценува според тоа дали е исполнета во улогата на мајка и дали е доволно посветена и жртвувана на своето семејство (и примарно и секундарно). Додека мажот се вреднува врз основа на деловното позиционирање и куповната моќ. Оваа нерамнотежа доведува до можност за развој на економско и други форми на насилство.