Најголемите загадувачи: Од каде доаѓаат најмногу емисии на стакленички гасови – Колумна на Игор Дамјаноски член на ДОМ

Неодамна, во реномираниот магазин National Geographic беше публикувана анализата на Светската метеоролошка организација која објави дека концентрацијата на јаглерод диоксид во атмосферата, во 2021 година, достигна рекордна вредност. И покрај фактот што луѓето значително ги имаат намалено емисиите на стакленички гасови, тоа не е ни доволно блиску за да се смени трендот предизвикан од индустриската револуција и поголемата употреба на фосилни горива.

Како што е познато, поголема количина на стакленички гасови во атмосферата доведува до глобално затоплување, што предизвикува климатски промени.

За да се избегнат најтешките последици, за почеток ќе биде неопходно да се намалуваат емисиите на стакленички гасови секоја година во следните 10 години во сличен обем како изминатата година. За да знаеме како можеме најдобро да ја извршиме оваа задача, неопходно е да се знае од кои сектори доаѓаат повеќето емисии, а како што ќе имате можност да видите, вниманието што одредени области го добиваат во медиумите не е секогаш соодветно за нивното влијание на климатските промени.

Енергија

Убедливо најголем извор на емисии на стакленички гасови е енергетскиот сектор, кој во 2016 година бил одговорен за речиси три четвртини од сите емисии, околу 70 %.

Едноставно, енергијата е неопходна за секој аспект од модерниот живот: производство на електрична енергија, греење, транспорт, како и изработка на сите производи што ги користиме, од компјутери и машини за перење до облека и чевли. Сè додека нашиот систем е силно зависен од фосилните горива, чие ослободување ослободува стакленички гасови, енергетскиот сектор ќе остане главен двигател на климатските промени.

Во енергетскиот сектор, најголем дел од емисиите доаѓаат од производството на електрична енергија и греење, кои се одговорни за 30,4 отсто од вкупните светски емисии, потоа транспортот со 15,9 отсто, производството и градежништвото со 12,4 отсто и други извори како што се индустриските процеси, кои заедно сочинуваат 14,3 отсто од вкупните емисии на стакленички гасови во светот.

Транспорт

Една од областите на енергија која вреди да се погледне подетално е транспортот. Во овој сектор, најголемо количество на емисии доаѓа од патниот транспорт, приближно три четвртини од сите емисии од транспортниот сектор, што одговара на учество од 11,9 отсто во вкупните светски емисии. Потоа следи воздушниот сообраќај, поморскиот и на крајот железничкиот сообраќај.

Земјоделство и користење на земјиштето

Учеството на земјоделството во вкупните светски емисии на стакленички гасови е 11,8 отсто. Приближно половина од овие емисии се од добиток, кога животните испуштаат големи количини на метан за време на варењето. Метанот е многу посилен стакленички гас во споредба со јаглерод диоксидот, но за среќа се задржува во атмосферата многу пократко, околу 12 години, додека јаглерод диоксидот во атмосферата може да преживее и до 1000 години.

Во исто време, користењето на земјиштето е одговорно за 6,5 проценти од сите емисии на стакленички гасови, а најмногу вклучува уништување на шумите и промена на користењето на земјиштето од шумски во земјоделски.

Значи, иако овие два сектори се „бројат“ посебно, корисно е да се погледнат заедно, бидејќи се во служба на производството на храна. Според Our World in Data, вкупните емисии од производството на храна (вклучувајќи ги емисиите од горивата и електричната енергија што се користи за транспорт и преработка на храна) сочинуваат околу една четвртина од емисиите во светот.

Но, при производството на секој вид храна не се ослободува иста количина на стакленички гасови. Месото генерално има многу поголемо влијание врз животната средина во споредба со овошјето и зеленчукот, а убедливо најголемите емисии на стакленички гасови се случуваат за време на производството на говедско месо.

Како што се развива светот и како што сиромашните земји ги зголемуваат своите стандарди, се очекува производството на месо значително да се зголеми, што би можело значително да го зголеми влијанието на овој сектор врз емисиите на стакленички гасови.

За да се намалат емисиите од земјоделството и користењето земјиште, прво е неопходно да се користат поодржливи земјоделски практики, а потоа да се намали побарувачката за месо и да се зачуваат постојните шуми.

Индустриски процеси и отпад

Индустриските процеси учествуваат со околу 5,6 отсто во вкупните светски емисии, додека учеството на отпадот е приближно 3,2 отсто.

Индустриските процеси вклучуваат различни хемиски процеси кои се случуваат при производството на различни видови производи. На пример, во производството на цемент, калциум карбонатот се загрева на температури над 1450 ° C, што произведува жива и ослободува јаглерод диоксид. Оваа хемиска реакција е одговорна за околу 3 проценти од вкупните емисии на стакленички гасови, а кога ќе се додаде количината на фосилни горива што се согоруваат за да се добие високата температура потребна за да се направи целиот процес, јасно е дека цементната индустрија, поединечно набљудувана, еден од најголемите загадувачи на глобално ниво.

Со цел да се намалат емисиите од овие извори, генерално ќе биде неопходно да се осмислат нови производствени процеси и методи. На пример, во моментов различни истражувачи се обидуваат да развијат „еколошки бетон“, кој во својата смеса не содржи цемент, туку други материјали.

Емисиите од отпадот главно се јавуваат при распаѓање на органскиот отпад, кога метанот се испушта во атмосферата.

Патот до јаглеродната неутралност

Научниците се согласуваат дека е неопходно да се постигне јаглеродна неутралност до 2050 година за да може светот да се затоплува на границата од 1,5 °C. Ова нема да биде лесна задача и затоа е важно што поскоро да започнеме со зголемување на капацитетот на обновливите извори на енергија, што може да ни помогне во голема мера да ги намалиме емисиите од енергетскиот сектор, а во исто време да развиеме нови процеси за решавање емисиите од потешко де-карбонизирање.